konu anlatım

SOLUNUM

A) METABOLİZMA

Hücrelerde meydana gelen yapım,yıkım ve dönüşüm reaksiyonlarının hepsine birden metabolizma denir.

1) ÖZÜMLEME(ANABOLİZMA=ASİMİLASYON=BİYOSENTEZ)

Hücrelerde küçük moleküllerden büyük moleküllü maddelerin yapımına denir.

Önemli özümleme olayları;protein sentezi,enzim sentezi,nükleik asitlerin sentezi,ATP sentezi vb.

2)YADIMLAMA(KATABOLİZMA=DİSİMİLASYON=YIKIM)

Büyük moleküllü maddelerin daha küçük moleküllere ayrıştırılmasına denir.
Önemli yadımlama olayları oksijenli ve oksijensiz solunum,her türlü sindirim,ATP’nin hidrolizi, nükleik asit yıkımı vb...
Özümleme > Yadımlama ise;organizma büyümekte,gelişmekte veya gençlik dönemini geçirmektedir.
Bitkilerin yapraklarında gündüzleri özümleme,geceleri ise yadımlama daha hızlıdır.
Özümleme = Yadımlama ise;gelişme tamamlanmış ve dengeli bir metabolizma vardır.
Özümleme < Yadımlama ise;organizma küçülmekte veya yaşlılık dönemini geçirmektedir.
Canlıların metabolizma hızları yapılan iş,faaliyet,yaş,ortam sıcaklığı gibi durumlarda farklıdır.Herhangi bir iş yapmadan sadece canlı kalabilmek için yapılan en düşük metabolizmaya bazal metabolizma denir. İnsanlar uyurken, bakteriler spor halindeyken, hayvanlar kış uykusundayken bazal metabolizma yaparlar.

· ATP Þ ADP + P + 7300 kalori enerji

· ATP’nin asıl kaynağı güneştir.

· Bütün canlı hücreler ATP sentezi yapmak zorundadır.Buna fosforilasyon denir.

ADP + P + enerji ÞÞÞenzimlerÞÞÞ ATP

· ATP’nin üretildiği hayatsal olaylar:

· 1) Fotosentez(=fotofosforilasyon)

a) Devirli fotofosforilasyon

b) Devirsiz fotofosforilasyon

2) Oksijenli solunum

a) Substrat düzeyinde fosforilasyon(Glikoliz ve krebs evresinde)

b) Oksidatif fosforilasyon(ETS’de)

3) Fermantasyon(Glikolizde)

4) Kemosentez(Kemosentetik fosforilasyon olarak)

C) FERMANTASYON

· Oksijensiz solunum,anaerobik solunum,mayalanma da denir.

· Besinlerin oksijen kullanılmadan yıkılarak enerji üretilmesine denir.

· Besinler tam parçalanamaz ve parçalanma tam olmadığından az enerji üretilir.

· Sitoplazmada olur.2 safhadır.a) Glikoliz evresi b) Son ürün evresi

A) GLİKOLİZ SAFHASI

· Glikozun pirüvik asite(pirüvata) kadar parçalanmasına denir.

· Reaksiyonlarda 2ATP harcanarak 4ATP üretilir.Net kazanç 2ATP’dir.

· Sonuç olarak glikoliz sonucunda 4ATP,2NADH₂ ve 2 pirüvat oluşur.

· Glikoliz safhasına kadar(=pirüvata kadar) olan reaksiyonlar enzimler,proteinler ve genler aynıdır.Son ürünlerin farklı olmasının sebebi ise son enzimlerin farklı olmasındandır.

B) SON ÜRÜN SAFHASI

I) ALKOL FERMANTASYONU

· Bira mayası,maya mantarlarında ve şarap bakterilerinde görülür.

· Bu canlılarda fermantasyon ürünleri üremeyi durdurucu etki yapar.

II) LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

· Omurgalıların çizgili kas hücrelerinde ve yoğurt bakterilerinde görülür.

· Kas hücrelerinde laktik asit oluşturulmasının asıl sebebi glikoliz ürünleri olan pirüvat ve

NADH₂’nin uzaklaştırılamayarak ortamda birikmesidir.Ortamda yoğunluğu artan bu iki madde birbiriyle reaksiyona girerek laktik asit oluşturur.Laktik asit kolayca difüzyon olarak hücreler arası sıvıya geçer ve uzaklaştırılmış olur.

· Az miktarda oluşan laktik asit kasın daha iyi çalışmasını sağladığı halde kasta fazla miktarda birikirse kas sertleşir ve kasılmaz olur.

· Yorgunluk hissi verir.Aşırısı kramp yapar.

· Kanla karaciğere taşınır.Sonra iki yol izler.

1.si yeterli oksijen geldiğinde pirüvata tekrar dönüşerek CO₂ ve H₂O’ya parçalanır.

2.si ise glikoz sentezlenir.

· Fermantasyonu meydana getiren enzimler tahrip edilirse fermantasyon meydana gelmez.Bunapastorizasyon (=kaynatma) denir.

· Anaerobik bazı bakteriler amino asitleri de fermante ederek çok kötü kokulu ürünler oluştururlar.Buna pütrifikasyon denir.Yemeklerin bozulmasıyla çeşitli kokuların oluşması azotlu ve kükürtlü fermantasyon ürünlerinden dolayıdır.

D) OKSİJENLİ SOLUNUM

· Aerobik solunumda denir.

· Besinlerin O₂’nin varlığında CO₂ ve H₂O’ya kadar parçalanarak enerji elde edilmesi olayına denir.

· Besinler tamamen parçalanır.Bundan dolayı da enerji tam olarak açığa çıkar.

· İki amaç için yapılır.

1.si enerji üretmek

2.si bazı ara bileşiklerin eldesi

· 3 basamaktan oluşur.a) Glikoliz b) Krebs c) ETS

A) GLİKOLİZ

· Glikozun pirüvata kadar parçalanmasıdır.

· Fermantasyonla aynıdır.(yani bütün canlı hücreler yapar.)

· Bir glikozun reaksiyona girmesi ile 4ATP,2NADH₂ ve 2 pirüvat oluşur.

B) KREBS ÇEMBERİ(SİTRİK ASİT ÇEMBERİ)

· Mitekondride olur.

· Ortamda oksijen varken pirüvat mitekondriye girerek Asetil Co-A’ya dönüşür.Pirüvattan Asetil Co-A oluşurken 2CO₂ ve 2NADH₂ açığa çıkar.Bu olay mitekondri zarındaki enzimlerle gerçekleştirilir.

· Asetil Co-A (2C’lu) mitekondride oksala asetik asitle(4C’lu) birleşerek sitrik asiti oluşturur.

· Sitrik asit kademeli olarak C’larını uzaklaştırarak tekrar oksala asetik asiti oluşturur.

· 1Asetil Co-A’dan krebste 2CO₂,1ATP,1FADH₂ ve 3NADH₂ oluşur.Glikoz için 4CO₂,2ATP,2FADH₂ ve 6NADH₂ oluşur.

· Krebste yapılan ATP sentezi substrat düzeyinde fosforilasyondur.

· Krebs devrine ‘karbon yolu reaksiyonları’ da denir.

C) ETS(SON OKSİDASYON=OKSİDATİF FOSFORİLASYON)

· ETS(elektron taşıma sistemi) NAD,FAD,koenzim Q, sitokrom b, sitokrom c, sitokrom a ve oksijen şeklinde dizilen elektron yakalayıcı elemanlardan meydana gelir.

· Bu diziliş sırası elektrona karşı gösterdikleri çekim kuvvetine göredir.

· H₂’ler NAD ile aktarılırsa 3ATP,FAD ile aktarılırsa 2ATP enerji üretilir.

· Prokaryot hücrelerde ETS enzimleri hücre zarının sitoplazmaya doğru yaptığı kıvrımlar(mesozom) üzerinde bulunur.

· ETS' de ATP sentezi oksitlenme ve redüklenme reaksiyonları şeklinde geçtiği için bu devreyeoksidatif fosforilasyon denir.

· Oksitlenme; molekülün H₂ molekülü vererek yükseltgenmesine denir.

· Redüklenme; molekülün H₂ molekülü yakalayarak indirgenmesine denir.

	Yer	Harcanan Enerji	Elde Edilen Enerji	H sayısı ve bunların ATP cinsinden değeri	Net Kazanç
Glikoliz	Sitoplazma	2 ATP	4 ATP	2 NADH₂Þ2.3=6 ATP	8 ATP
PirüvatÞAsetil Co-A	Mitekondri	---	---	2 NADH₂Þ2.3=6 ATP	6 ATP
Krebs	Mitekondri	---	2 ATP	6 NADH₂Þ2.3=6 ATP 2 FADH₂Þ2.2=4 ATP	24 ATP
ETS	Mitekondri	---	---	---	---
Toplam	---	2 ATP	6 ATP	34 ATP	38 ATP

BESİNLERİN OKSİJENLİ SOLUNUMA KATILMA YOLLARI

Besinlerin Oksijenli Solunuma Katılması
* Besinlerin oksijenli solunuma katılması karbon sayılarına göre olur.
* Oksijenli solunuma katılım sırası ise karbonhidrat. Yağ ve en son proteinlerdir.
* Gliserol ve üç karbonlu amino asitler reaksiyonlara pirüvik asitten reaksiyonlara katılır.
* Yağ asitleri ve iki karbonlu amino asitler reaksiyonlara asetil CoA dan reaksiyonlara katılır.
* Dört ve beş karbonlu amino asitler reaksiyonlara kreps çemberinden katılır.

E) SOLUNUMDA DİĞER ENERJİ KAYNAKLARI

· Hücre enerji ihtiyacını öncelikle karbonhidratlardan sağlar.

· Karbonhidratlar olmazsa yağlar kullanılır.Yağlar önce yağ asidi ve gliserole dönüştürülür.Yağ asitleri 2C’lu Asetil Co-A’ ya dönüşerek solunuma katılır.Gliserol ise fosfogliseralhite dönüşerek reaksiyonlara katılır.

· Yağlarda olmazsa enerji ihtiyacı proteinlerden sağlanır.Proteinler aminoasitlere dönüştürülür.Aminoasitlerden 3C’lu olanlar pirüvata,2C’lu olanlar Asetil Co-A’ ya,4C’lu ve 5C’lu olanlar ise doğrudan krebs devrine katılırlar.

· Solunum sonucunda oluşan son ürünler CO₂,H₂O,ATP ve ısıdır.Ancak proteinler solunuma katılmışlar ise NH₃,üre,ürik asit,H₂S gibi farklı ürünlerde oluşur.

· Yağ asitleri ve aminoasitler farklı sayıda C taşıdıkları için farklı sayıda ATP,H₂O ve CO₂oluştururlar.Mesela yağ asitleri az oksijen çok hidrojen atomu taşır.Bunun için solunum sonucunda az CO₂ çok H₂O oluştururlar.Bundan dolayı yağlar kurak ortam hayvanlarında iyi bir su deposu kaynağıdır.

soru ::

Soru 1.

Aşağıdakilerden hangisi glikozdan enerji sağlamak amacıyla gerçekleşen solunum reaksiyonlarında oksijen kullanıldığına kanıttır?

Etil alkol oluşması

Asetaldehitin indirgenmesi

Pirüvik asitin laktik asite dönüşmesi

NAD' nin indirgenmesi

Elektronların serbest kalan enerjilerinden ATP sentezlenmesi

Çözüm:
Elektronların serbest kalan enerjilerinden ETS' de ATP sentezlenmesi oksijenli solunumu reaksiyonlarının meydana geldiğine kanıttır.
Asetaldehitin indirgenmesi ve etil alkol oluşumu etil alkol fermantosyonunda meydana gelir. NAD' nin indirgenmesi olayı bütün solunum reaksiyonlarında olur.

Doğru Yanıt: e

Soru 2. Ökaryot hücrelerde, oksijenli solunumun mitokondride geçen evrelerinde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

	NAD'in elektron taşıması
	Hidrojenin elektronlarının E.T.S'den geçrek oksijene iletilmesi
	Sitrik asit oluşması
	Substrat düzeyinde fosforilasyon
	Piruvatın asetaldehite dönüşmesi

Çözüm: Oksijenli solunum glikoliz reaksiyonları sonunda oluşan pirüvik asit, mitokondri matriksine girerek asetil koenzim A' ya dönüşür. AsetilkoenzimA, 4C'lu bir madde ile birleşerek sitrik asiti oluşturur ve krebs reaksiyonları başlar. Krebs reaksiyonlarında organik maddenin yükseltgenmesi sonucu açığa çıkan hidrojenler NAD ve FAD tarafından tutulur ve kristada bulunan E.T.S'ye aktarılır. E.T.S'den aktarılan hidrojenlerin elektronları en son oksijen tarafından tutulur ve su molekülü oluşur. Krebs reaksiyonlarında substrat düzeyinde fosforilasyon ile ETS evresinde ise oksidotif fosforilasyon ile ATP sentezlenir. Pirüvik asitin asetaldehite dönüşmesi oksijensiz solunum sırasında (Etil alkol fermantasyonu) gerçekleşir ve gerçekleşme yeri sitoplazmadır. Doğru Yanıt: e

Soru 3. Bir deneyde bir bakteri türüne ait bireyler, ışıklı bir ortamda, et suyu ve tuz içeren besi yerine konulmuştur. Bu bakteri türünün, ortamda, - Oksijen ve glikoz yokken üreyemediği, - Oksijen yokken glikoz eklendiğinde üreyebildiği, - Oksijen varken glikoz eklendiğinde üreyemediği görülmüştür. Bu verilere göre, bu deneyde kullanılan bakteri türü, I. Fotosentez II. Fermantasyon III. Oksijenli solunum olaylarından hangileri gerçekleştirebilmektedir?

	Yalnız I
	Yalnız II
	Yalnız III
	I ve III
	II ve III

Çözüm: Deneyde kullanılan bakteriler glikoz yokken üremediklerine göre heterotrofturlar, fotosentez yapamazlar. Oksijensiz ortamda glikoz eklendiğinde üreyebildiklerine göre fermantasyon (oksijensiz solunum) yaparak canlılıklarını sürdürebilmektedirler. Glikoz bulunan ortama oksijen de verildiği zaman üreyemedikleri gözlendiğine göre bu bakteriler kesinlikle oksijeni sevmeyen, fermantasyon yapan heterotrof bakterilerdir. Doğru Yanıt: b

Soru 4.

I.	Dış ortamdan alınan O₂' nin solunum organlarından kana geçmesi
II.	Organik besinlerin kimyasal bağlarındaki enerjinin ATP' de depolanması
III.	Su ve karbondioksitten glikoz sentezlenmesi

olaylarından hangileri, hücresel solunumu tanımlamaktadır?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I ve II

I ve III

Çözüm:

I.	Dış ortam ile canlı arasındaki solunum olayını, solunum sistemini tanımlamaktadır.
II.	Hücresel solunumla organik besinlerin yıkılarak ATP sentezlemesini tanımlar
III.	CO₂ redüksiyonu ile organik besin sentezi yani fotosentez tanımlanır.

Doğru Yanıt: b

Soru 5. % 20' lik glikoz çözeltisinden hazırlanmış bir besi yerine bira mayası hücreleri koyuluyor. Ortamdaki CO₂ miktarının zamana göre değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur?







Çözüm: Bira mayası hücreleri glikoz içeren ortamda etil alkol fermantasyonu yapar, CO₂ açığa çıkar. Ortamdaki CO₂ önce sabittir, daha sonra maya hücrelerinin sayısı arttıkça oluşan CO₂ miktarı da artar. Ortamda besinin azalması ile fermantasyon olayı yavaşlar ve oluşan CO₂ miktarı sabit kalır. Doğru Yanıt: b

Soru 6. Bir petri kabındaki katı besiyerinin bir yarısına oksijen kullanan, diğer yarısına da oksijen kullanmayan iki farklı bakteri türü ekilmiştir. Petri kabı, içine hava girmeyecek şekilde kapatılmış, bakteriler üremeye bırakılmıştır. Bu deneyde aşağıdakilerden hangisi gerçeklemez?

	Kısa bir süre sonra petri kabında su miktarının artması
	İlk evrede oksijen kullanan bakterilerin üremesi
	Her iki türe ait bakterilerin sürekli olarak üremeye devam etmesi
	Bir süre sonra oksijensiz ortamın oluşması
	Oksijen kullanan bakterilerin kullanmayanlardan önce ölmesi

Çözüm: Düzenlenen deneyde hem O₂ li hemde O₂siz ortamda yaşayan bakteri türleri bulunuyor. A, B, D, E seçenekleri deney sonucunda gözlenen olaylardır. C seçeneğinde belirtilen açıklama oksijenli solunum yapan bakteriler için geçersizdir. Doğru Yanıt: c

Soru 7.

Yukarıdaki şekillerde aynı büyüklük ve sayıda 3 yeşil su bitkisi ışık dışında aynı koşulları içeren ortamlarda tutulmuştur.

Bu deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?

Birinci ve üçüncü kaplarda çıkan gaz kabarcıkları aynı çeşittir.

Üçüncü kapta birinci kaba göre daha fazla gaz kabarcığı çıkar

İkinci kapta sudaki CO₂ miktarı azalır.

İkinci kapta çıkan gaz kabarcıkları fotosentezin hammaddesidir.

Her üç kaptaki yeşil su bitkisi solunum yapar.

Çözüm:
Verilen kaplar incelendiğinde

I.	yeşil ışıkta fotosentez hızı düşüktür. Bu durumda açığa çıkan kabarcık sayısı azdır. Kabarcık çeşidi O₂' dir.
II.	Kap karanlık ortamda bekletildiği için fotosentez gerçekleşmez açığa çıkan kabarcıklar CO₂'dir.
III.	Kaba kırmızı ışık gönderiliyor. Kırmızı ışıkta fotosentez hızı yüksek olduğu için kabarcık sayısı fazladır. Kabarcık çeşidi O₂'dır.

Doğru Yanıt: c

Soru 8.

Glikozun kullanımı ile gerçekleşen glikoliz reaksiyonlarında oluşan bazı bileşikler şunlardır;

I.	Pirüvat
II.	Fruktoz fosfat
III.	PGAL
IV.	Fruktoz 1,6 difosfat

bunların oluşma sırası nedir?

I, II, III, IV

II, I, IV, III

III, II, IV, I

IV, II, I, III

II, IV, III, I

Çözüm:
Glikoliz reaksiyonlarında

-	Glikozun aktivasyonu için ATP harcanır ve bir fosfat bağlanarak fruktoz fosfata çevrilir.
-	Fruktoz fosfata bir fosfat daha bağlanır ve fruktoz 1,6 difosfat oluşur.
-	1 molekül fruktoz 1,6 difosfat 2 molekül PGAL' e parçalanır PGAL' lerden prüvat molekülleri oluşur.

Doğru Yanıt: e

Soru 9.

Atmosferdeki karbon dioksit gazı,

I.	Çürükçül bakteri
II.	Solunum
III.	Yeşil bitki
IV.	Fotosentez

gibi olay ve canlılardan hangileriyle organik bileşiklerin yapısına katılır?

I ve II

I ve III

II ve III

III ve IV

I, III ve IV

Çözüm:
Çürükçül bakteriler organik bileşikleri solunumla parçalayarak CO₂ gazı oluşturur. Oysa ki III. öncüldeki yeşil bitkiler IV. öncüldeki fotosentez olayı ile CO₂ gazını organik bileşiklerin yapısına katarlar.

Doğru Yanıt: d

Soru 10.

Solunum reaksiyonları sırasında üretilen bazı moleküller şunlardır;

I.	ATP
II.	CO₂
III.	NADH₂
IV.	FADH₂

Bu moleküllerden hangileri, hem glikoliz hem de krebs çemberi reaksiyonları sırasında açığa çıkar?

Yalnız I

Yalnız IV

I ve III

I, II ve III

II, III ve IV

Çözüm:
Solunum reaksiyonlarında glikoliz evresinde ATP ve NADH₂ sentezlenir. Krebs çemberi reaksiyonlarında ise ATP, NADH₂ ve FADH₂ sentezlenir, CO₂ çıkışı olur.
Buna göre glikoliz ve krebs evrelerinde ortak olarak ATP ve NADH₂ açığa çıkar.

Doğru Yanıt: c

Soru 11.

Hücrelerde gerçekleşebilen;

biyokimyasal tepkimelerden hangilerinde fosforilasyon gerçekleşmez?

I.	Glikoz ® Pirüvik asit
II.	Glikojen ® Glikoz
III.	Pirüvat ® CO₂ + H₂O
IV.	Glikoz ® Etil alkol
V.	H₂O ® H⁺ + OH^-

Yalnız III

II ve V

III ve IV

I, II ve III

II, IV ve V

Çözüm:

Doğru Yanıt: b

I.	Glikoliz tepkimeleridir ve ATP açığa çıkar.
II.	Hidroliz tepkimesidir, ATP üretilmez.
III.	Glikozdan sonra devam eden oksijenli solunum tepkimeleridir ve ATP üretilir.
IV.	Etil alkol fermantasyonudur, ATP sentezlenir.
V.	Suyun iyonlaşmasıdır ve ATP açığa çıkmaz.

Soru 12.

Canlılarda gerçekleşen bütün fermantasyon çeşitlerinde;

I.	Glikoz kullanımı
II.	Reaksiyon sırasında kullanılan enzim çeşidi
III.	Açığa çıkan enerji miktarı

yukarıda verilenlerden hangileri ortaktır?

Yalnız I

I ve II

I ve III

II ve III

I, II ve III

Çözüm:
Canlılarda iki çeşit fermantasyon gerçekleşebilir. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonu, bunların ilk basamağı olan glikoliz hepsinde ortaktır. Bu nedenle kullanılan besin çeşidi ve açığa çıkan enerji miktarı aynıdır. Glikoliz sonrasında kullanılan enzimler farklıdır. Eğer enzimler aynı olsaydı iki çeşit fermantasyon meydana gelmezdi.

Doğru Yanıt: c

Soru 13.

Çizgili kasların kasılması sırasında;
I. Miktarı artan
II. Miktarı azalan

maddelere aşağıdakilerden hangisi örnek olarak verilebilir?

Kreatin fosfat

Glikojen

CO₂

Laktik asit

ATP

O₂

Laktik asit

Kreatin fosfat

Glikojen

ATP

Çözüm:
Çizgili kasların kasılması sırasında glikojen, ATP, Kreatin fosfat, O₂ molekülleri kullanıldığı için miktarca azalır. CO₂, laktik asit ise üretilen moleküller olduğu için miktarca artar.

Doğru Yanıt: d

Soru 14.

Guanin nükleotit oranı olan bir DNA molekülündeki;

I.	Deoksiriboz
II.	Fosfat
III.	Timin

moleküllerinin sayısal değeri arasında aşağıdaki bağıntılardan hangisinin olması gerekir?

I = II > III

I = II = III

I > II > III

III > I = II

I > II = III

Çözüm:
Her nükleotidde bir fosfat ve bir deoksiriboz şekeri bulunduğundan fosfat ve deoksiriboz şekeri sayısı birbirine eşittir ve DNA da en fazla miktarda bulunurlar.

Buna göre, I = II > III olur.

Doğru Yanıt: a

Soru 15.

İnsanın kas hücrelerinde gerçekleşen olaylardan bazılar şunlardır;

I.	Protein sentezi
II.	Glikoliz
III.	Laktik asit fermantasyonu
IV.	Oksijenli solunum

Hücre, bu olaylardan hangilerini gerçekleştirirken özelleşmiş bir organeli işlev yapmaz?

Yalnız III

Yalnız IV

I ve II

II ve III

I, III ve IV

Çözüm:
Kas hücrelerinde

I.	Protein sentezi ribozomlarda gerçekleşir.
II.	Glikoliz olayı sitoplazmada olur.
III.	Laktik asit fermantasyonu reaksiyonları sitoplazmada meydana gelir.
IV.	Oksijenli solunum glikoliz evresi sitoplazmada, krebs ve ETS evreleri mitokondri de gerçekleşir.

Doğru Yanıt: d

Soru 16. Glukozun parçalanmasıyla oluşan bazı bileşikler şunlardır: I. Sitrik asit II. Etilalkol III. Piruvik asit IV. Oksalo asetik asit İnsan vücudunda bunlardan hangilerinin oluşumu sağlayacak enzimler bulunmaz?

	Yalnız I
	Yalnız II
	I ve II
	I, II ve III
	I, III ve IV

Çözüm: Glikozun oksijenli solunum reaksiyonları ile parçalanması sonucu insanlarda glikolizle pirüvik asit, krebs çemberi ile sitrik asit ve oksala asetik asit meydana gelir ve bunların oluşumunu sağlayan enzimler insan vücudunda vardır. Etil alkol fermantasyonu insan vücudunda gerçekleşmediği için etil alkol oluşumunu sağlayan enzimler bulunmaz. Doğru Yanıt: b

Soru 17. Aşağıdaki moleküllerden hangisi yıkım tepkimeleri sırasında enerjiye dönüşmez?

	Vitamin
	Glikoz
	Amino asit
	Gliserol
	Yağ asidi

Çözüm: Organik moleküllerden karbonhidrat, protein ve yağlar solunum reaksiyonları ile yıkıldığında enerji elde edilir. Bu moleküllerin monomerleri olan glikoz, aminoasit, gliserol ve yağ asitleri enerji vericidir. Vitraminler ise enerji verici değildir, düzenleyici görevi vardır. Doğru Yanıt: a

Soru 18.

Yukarıda üç farklı organik bileşiğin oksijenli solunuma katılma yolları verilmiştir.

Her üç besinin parçalanmasıyla ilgili;

I.	Oluşan ATP miktarı aynıdır.
II.	Meydana gelen ürünler CO₂, H₂O ve NH₃ ' tür.
III.	Reaksiyonların gerçekleştiği yer aynıdır.

şeklinde verilen ifadelerden hangileri doğrudur?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I ve II

II ve III

Çözüm:
Protein yağ ve karbonhidrat gibi organik bileşiklerin yapılarındaki H sayısı farklı olduğu için açığa çıkan ATP miktarı da farklıdır. Bu nedenle I. öncül yanlıştır.
3 organik bileşiğin parçalanmasıyla CO₂ ve H₂O oluşur. Fakat NH₃ sadece proteinin parçalanmasıyla oluşacağı için II. öncül de yanlıştır.
Protein, yağ ve karbonhidratın oksijenli solunumlarının gerçeklendiği yer aynıdır. Bu nedenle III öncül doğrudur.

Doğru Yanıt: c

Soru 19. Bir bakteri kültürünün bir damlası lam üzerine damlatılıp mikroskopla incelendiğinde, bakterilerin damlanın her yerine dağıtılmış olarak bulunduğu gözleniyor (Şekil 1). Bu damla lamella kapatıldıktan sonra ise bakterilerin lamelin kenarlarında toplandığı gözleniyor (Şekil 2). Lamel kaldırılarak damlanın içine bir yeşil alg konulup lamel tekrar kapatıldıktan bir süre sonra, bakterilerin bir kısmının algin çevresinde toplanmaya başladığı gözleniyor (Şekil 3) Bakterilerin dağılımında gözlenen bu değişikliklere, I. bakterilerin fermentasyon yapması, II. algin fotosentez yapması, III. bakterilerin oksijenli solunum yapması olaylarından hangileri neden olabilir?

	Yalnız I
	Yalnız II
	I ve II
	I ve III
	II ve III

Çözüm: Bakterilerin dağılımını etkileyen faktör oksijendir. Bakteriler O₂ li solunum yapmaktadırlar. Algin çevresinde toplanmalarına algin fotosentez yaparak O₂ üretmesi neden olur. Doğru Yanıt: e

Soru 20.

Ökaryot bir hücrede oksijenli solunum reaksiyonları sırasında;

I.	Fosfogliserik asit (PGA)
II.	Pirüvik asit
III.	Adenozin trifosfat (ATP)
IV.	Karbon dioksit

moleküllerden hangileri hem sitoplazmada, hem de mitokondride oluşur?

Yalnız III

Yalnız IV

I ve II

I, II ve III

II, III ve IV

Çözüm:
PGA ve pirüvik asit oluşumu glikolizde olur. Glikoliz olayı da sitoplazmada gerçekleşir. CO₂ oluşumu mitokondride gerçekleşir.
Ancak ATP oluşumu hem sitoplazmada hem de mitokondride gerçekleşir.

Doğru Yanıt: a

Soru 21.

Dışarıdan hava girişi olmayacak şekilde hazırlanmış deney düzeneği ile ilgili;

I.	Tüpte biriken gaz CO₂ gazıdır.
II.	Tohumlar anaerob solunum yapmıştır.
III.	Tüpte ısı artışı meydana gelmiştir.
IV.	Tohumlar oksijenli solunum yapmıştır.

yorumlarından hangilerinin yapılması doğru olur?

Yalnız I

Yalnız II

II ve III

I, II ve III

I, III ve IV

Çözüm:
Turp tohumları bulundukları oksijensiz ortamda etil alkol fermantasyonu yaparlar. Bu yüzden bir süre sonra tüpün üst yüzeyinde biriken gazın CO₂ olduğu söylenebilir. Fermantasyon olayı sonucu hücrelerde meydana gelen enerjinin bir kısmı ısı olarak dışarıya verileceğinden III. öncül de doğru kabul edilir. Ancak turp tohumlarının bulunduğu tüpte CO₂ bulunmadığı için oksijenli solunum yapılamaz.

Doğru Yanıt: d

Soru 22. Alkol fermantasyonu ve Laktik asit fermantasyonu arasındaki fark aşağıdakilerdenhangisidir?

	Sitoplazmada gerçekleşmesi
	ATP kullanılması
	NADH₂ kullanılması
	CO₂ çıkışı
	NAD oluşumu

Çözüm: Fermantasyon çeşitlerinin her ikisi de sitoplazmada gerçekleşir (A), aktivasyon için ATP kullanılır (B), NADH2 oluşur ve kullanılır. (C), NADH₂'lerin H'lerini kaybetmesi ile NAD oluşur. (E) CO2 çıkışı ise sadece etil alkol fermantasyonunda gözlenir. (D) Doğru Yanıt: d

Soru 23. "Çizgili kaslarda, aktivitenin arttığı koşullarda, acil enerji ihtiyacını laktik asit fermantasyonu karşılar." Laktik asit fermantasyonunu, diğer fermantasyonlardan ayıran en önemli özellikaşağıdakilerden hangisidir?

	Glikoz kullanılması
	Net ATP kazancının fazla olması
	Elektron tutucusunun NAD olması
	Pirüvik asiti oluşturması
	CO₂ çıkışı olmaması

Çözüm: Fermantasyon reaksiyonlarında glikoliz olayları ortaktır. Glikoz kullanılması, elektron tutucusunun NAD olması ve pirüvik asit oluşumu ortak olarak meydana gelir. Fermantasyon reaksiyonlarında enerji kazancı net 2 ATP' dir. CO₂ çıkışı ise oksijenli solunum ve etil alkol fermantasyonunda meydana gelir. Doğru Yanıt: e

Soru 24. Yeşil bir bitkinin solunumda karbondioksit çıkardığını saptayabilmek için aşağıdaki aşağıdaki koşullardan hangisi gereklidir?

	Bitkinin çok yapraklı olması
	Deneyin karanlıkta yapılması
	Bitkinin tamamen suya batırılmış olması
	Deneyin birkaç kez tekrarlanması
	Bitkinin genç olması

Çözüm: Bütün canlılar gibi yeşil bitkilerde gece-gündüz solunum yapmaktadır. Bitkiler solunum sonunda çıkarttııkları CO₂ gazını, aydınlık ortamda fotosentez için kullanır. Karanlık ortamda (gece) fotosentez yapamadığı için karbondioksiti kullanamaz. Bu nedenle karanlık ortamda solunum sonunda açığa çıkardığı karbondioksiti ölçmek mümkün olur. Deney karanlıkta yapılmalıdır. Doğru Yanıt: b

Soru 25.

Solunum sırasında ;

I.	Fermantasyon ürünlerinin meydana gelmesi
II.	ETS reaksiyonları
III.	Glikoliz tepkimeleri
IV.	Krebs reaksiyonları

şeklinde verilen reaksiyonlar gerçekleşebilir.

Bu reaksiyonlardan hangileri aerob bir bakteri hücresi ile insana ait bir hücrenin aynı kısımlarında gerçekleşir?

Yalnız I

II ve III

I ve III

II ve IV

I, III ve IV

Çözüm:
Bakteri hücresel prokoryot, insan hücresi ise ökaryottur. Bakteride solunum reaksiyonlarının gerçekleştiği özel bir organel yoktur. Reaksiyonlar sitoplazmada gerçekleşir. İnsan hücresinde ise sitoplazmada ve mitokondride gerçekleşir. Bu nedenle her iki hücrede sitoplazmada gerçekleşen reaksiyonlar ortaktır.
Bu da I. ve III. öcüllerde gerçekleşen reaksiyonlardır.

Doğru Yanıt: c

Soru 26.

Fermantasyon sonucu açığa çıkan bazı ürünler şunlardır.

I.	CO₂
II.	Laktik asit
III.	C₂H₅OH (Etil alkol)
IV.	ATP

Bu ürünlerden hangileri çizgili kas hücrelerinin gerçekleştirdiği fermantasyon reaksiyonları ile oluşmaz?

I ve III

I ve IV

II ve III

II ve IV

I, III ve IV

Çözüm:
Çizgili kaslarda meydana gelen laktik asit fermantasyonudur. Laktik asit fermantasyonu reaksiyonlarında ATP sentezlenir ve laktik asit meydana gelir ama etil alkol oluşumu ve CO₂ çıkışı gözlenmez.

Doğru Yanıt: a

Soru 27.

Bira mayasındaki fermantasyon sırasında;

I.	ATP harcanması
II.	ATP oluşumu
III.	NADH+H⁺ oluşumu

olayları hangi sıraya göre gerçekleşir?

I - II - III

I - III - II

II - III - I

III - I - II

III - II - I

Çözüm:
Bira mayasında meydana gelen etil alkol fermantasyonudur. Etil alkol fermantasyonunda önce glikozun aktivasyonu için ATP harcanır (I) daha sonra NAD indirgenir ve NADH₂ oluşur. (III) en son olarak ATP sentezi gerçekleşir. (II)

Doğru Yanıt: b

Soru 28. Ökaryot bir hücrede görülen; I. Substrat fosforilasyonu II. Oksidatif fosforilasyon III. Fotofosforilasyon tepkimelerinden hangilerisadece mitokondri içerisinde meydana gelir?

	Yalnız I
	Yalnız II
	Yalnız III
	I ve II
	II ve III

Çözüm: Ökaryot hücrelerde oksijenli solunum reaksiyonlarının bir kısım sitoplazmada bir kısımda mitokondride gerçekleşir. Fotosentez reaksiyonlarında kloroplastlarda meydana gelir. Substrat fosforilasyonu hem sitoplazma hem de mitokondride gerçekleşir, oksidotif fosforilasyon ise sadece mitokondride ETS'de gerçekleşir. Fotofosforilasyon olayı ise kloroplastlarda meydana gelir. Doğru Yanıt: b

Soru 29. Şekildeki tüplerden birincisine oksijenli solunum, ikincisine laktik asit fermantasyonu, üçüncüsüne alkol fermantasyonu yapan bakteriler ve yaşamları için uygun besinler konulduktan sonra ağızları kapatılıyor. Bu deneyde aşağıdakilerden hangisi gerçekleşemez?

	1. tüpte ortamdaki su miktarının artması
	2. ve 3. tüplerde ortamdaki CO₂ miktarının artması
	1. tüpte bir süre sonra bakterilerin ölmesi
	Her üç tüpte enerji kaynağı olarak organik madde kullanılması
	1. tüpte inorganik madde miktarının artması

Çözüm: 1.tüpe oksijenli solunum yapan bakteriler konulduğunda ortamdaki O₂ bitene kadar bakteriler besini kullanarak. CO₂ ve H₂O oluşturur ve O₂ bittiğinde ölürler. Ortamda inorganik madde miktarı artar. 2. tüpe laktik asit fermantasyonu yapan bakteriler konduğunda bakteriler ortamdaki organik besinleri kullanır ve laktik asit oluşur, laktik asit fermantasyonunda CO₂ çıkışı olmaz. 3. tüpe alkol fermantasyonu yapan bakteriler konduğunda ise ortamdaki organik madde miktarı azalır ve etil alkol ile CO₂ çıkışı gözlenir. Doğru Yanıt: b

Soru 30. Oksijenli solunum reaksiyonlarında; I. Gliserol II. Glikoz III. Vitamin IV. Piruvik asit moleküllerinden hangilerinin yapısındaki enerji açığa çıkarılır?

	Yalnız I
	I ve II
	II ve III
	I, II ve IV
	I, II, III ve IV

Çözüm: Oksijenli solunum reaksiyonlarında organik maddenin yapısındaki kimyasal bağ enerjisi ATP'ye çevrilir. Gliserol, glikoz ve pirüvik asit enerji verici olarak kullanılır ama vitaminler enerji verici değildir, düzenleyici görevleri vardır ve hücresel solunum reaksiyonlarında yıkılmazlar. Doğru Yanıt: d

Soru 31. Bitkiler tarafından fotosentezde glikoz üretimi için kullanılan işaretlenmiş karbondioksit moleküllerinin atmosfere geri dönüşü aşağıdakilerden hangisi ile en hızlı gerçekleşir?

	Ototrofların organik besin depolanması
	Etoburların oksijenli solunumu
	Bakterilerin laktik asit fermantasyonu
	I. tüketicilerin oksidatif fosforilasyonu
	Kemosentetik bakterilerin besin üretmeleri

Çözüm: A ve E seçeneklerinde CO₂, besinin yapısına katılmıştır. Laktik asit fermentasyonunda gaz çıkışı olamaz. Birincil tüketiciler (otçullar) yeşil bitkilerden aldıkları besini solunumla parçalayıp atmosfere verirler. Fakat etçi ller otçullarla beslendiği için bu olay daha geç gerçekleşir. Doğru Yanıt: d

Soru 32.

İçlerinde glikoz çözeltisi ve bira mayası bulunan 4 deney tüpü farklı sıcaklıklarda bekletilmiştir. Bir süre sonra herbirinin üzerine kireç suyu eklenmiş ve yalnız II. tüpte bulanıklık gözlenmiştir.

Bu deneyle ve sonuçlarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

I. tüpteki enzimler pasif kalmıştır.

II. tüp 20 ^oC' ye kadar ısıtılırsa kireç suyu bulanır.

Yalnız III. tüpte glikoz azalması olur.

IV. tüp 20 ^oC kadar soğutulduğunda kireç suyu bulanır.

IV. tüpte enzimlerin protein yapısı bozulur.

Çözüm:
Bira maya uygun koşullarda glikoz kullanarak etil alkol fermantasyon yapar ve CO₂ açığa çıkar, üzerine kireç suyu döküldüğünde CO₂ kireç suyunda bulanıklığa neden olur.

1.	tüpte sıcaklık -5 ^oC olduğu için solunum enzimleri pasif kalmıştır ve fermantasyon meydana gelmez.
2.	tüpte de sıcaklık 0 ^oC olduğu için enzimleri çalışmaz ama enzimlerin yapısı bozulmamıştır, sıcaklık 20 ^oC olursa fermantasyon reaksiyonları olur ve CO₂çıkar.
3.	tüpte sıcaklık fermantasyon reaksiyonları için uygundur ve glikoz miktarı azalır, ortamda etil alkol ve CO₂ birikir.
4.	tüpte sıcaklık 60 ^oC olduğu için enzimlerin protein yapısı bozulur ve çalışmaz. Ortam sıcaklığı azaltılsa bile enzimlerin yapısı bozulduğu için reaksiyonlar meydana gelmez.

Doğru Yanıt: d

Soru 33. Oksijenli solunum mitokondri içerisinde gerçekleşen reaksiyonları sırasında, aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez?

	ATP üretimi
	NAD⁺ nin indirgenmesi
	CO₂ üretimi
	FAD⁺ nin indirgenmesi
	ATP tüketimi

Çözüm: Oksijenli solunum olayı glikoliz, krebs çevreleri ve oksidatif fosforilasyon olarak 3 evrede gerçekleşir. Glikoliz olayı sitoplazmada, krebs ve oksidotif fosforilasyon reaksiyonlar mitokondride meydana gelir. ATP tüketimi sadece glikoliz evresinde glikozun aktivasyonu sırasında olur, bu nedenle mitokondri içindeki reaksiyonlarda olmaz, sitoplazmada gerçekleşir. Doğru Yanıt: d

Soru 34.

Ökaryot bir hücrede gerçekleşen oksijenli solunum reaksiyonu sırasında 1 mol glikoz yerine aynı miktarda yağ asidinin kullanılması;

I.	Glikoliz ve krebs çemberi reaksiyonlarında kullanılan enzim çeşidinde
II.	Solunum sırasında kullanılacak O₂miktarında
III.	Solunum sonucu oluşacak H₂O miktarında

hangilerinde değişikliğe neden olur?

Yalnız I

Yalnız II

I ve II

II ve III

I, II ve III

Çözüm:
1 mol glikoz ve aynı miktarda yağ asidinin içerdikleri C atomları H ve O atomları bakımından farklılık gösterdiği düşünüldüğünde; solunum sırasında organik molekül yapısındaki hidrojenlerin doyurulması için gerekli olan oksijen miktarı ve bunların birleşmesi sonucu açığa çıkan su miktarı farklılık gösterecektir. Ancak oksijenli solunum basamaklarında kullanılan enzim çeşidinde her iki maddeninde parçalanması sonucu aynı ürünler oluşacağı için bir değişiklik olmaz.

Doğru Yanıt: d

Soru 35.

I.	Fotofosforilasyon
II.	Kemosentetik fosforilasyon
III.	Substrat seviyesinde fosforilasyon
IV.	Oksidatif fosforilasyon

Yukarıdaki ATP sentez biçimlerinden hangileri yalnız organik maddelerin kullanımı ile gerçekleşir?

I ve II

I ve III

II ve IV

III ve IV

II, III ve IV

Çözüm:
Fosforilasyon ve kemosentetik fosforilasyon besin sentezi sırasında gerçekleşir. Yani inorganik moleküllerin kullanımı söz konusudur.
Oksidatif fosforilasyon ve substrat seviyesinde fosforilasyon ise solunum olaylarında organik moleküllerin kullanımı ile gerçekleşir.

Doğru Yanıt: d

Soru 36.

Şekildeki gibi hazırlanmış deney düzeneğinde bir süre sonra;

I.	I. fanus içinde buhar oluşumunun meydana gelmesi
II.	I. ve II. fanuslar arasındaki civanın 1 yönünde ilerlemesi
III.	III. fanustaki bitkinin ölmesi
IV.	II. kaptaki KOH' ın bulanması

hangilerinin meydana gelmesi beklenir?

Yalnız I

III ve IV

I, II ve III

I, III ve IV

I, II, III ve IV

Çözüm:
I. fanusta etil alkol fermantasyonu yapan bakteriler CO₂ oluşturulur. Laktik asit fermantasyonu yapan bakteriler herhangi bir gaz oluşturmadığı için bir süre sonra cam boru içindeki civa 2 yönünde ilerler. Ayrıca fermantasyon olayı sonucu su buharı oluşturulmadığı için I. öncülde verilen bilgi doğru olmaz. III. fanustaki bitki ise bir süre sonra CO₂, KOH tarafından tutulacağı için ölür ve KOH' ta bulanma görülür.

Doğru Yanıt: b

Soru 37.

Bir bitki hücresinde gerçekleşen oksijenli solunumun mitokondri reaksiyonlarında;

I.	Substrat düzeyinde fosforilasyonla ATP sentezi
II.	Oksidatif fosforilasyonla ATP sentezi
III.	Fotofosforilasyonla ATP sentezi
IV.	Kemosentetik fosforilasyonla ATP sentezi

olaylarından hangileri meydana gelir?

I ve II

II ve IV

III ve IV

I, II ve III

I, II, III ve IV

Çözüm:

Oksijenli solunum krebs çemberi reaksiyonları mitokondrilerde gerçekleşir. Aralarında FAD, NAD gibi elektron tutucuların olduğu ETS kullanılarak 1 mol pürivik asitin parçalanma sırasında oksidatif fosforilasyonla 14 ATP ve sustrat düzeyinde fosforilasyonla 1 ATP elde edilir.
Fotofosforilasyon olayı kloroplastlarda fotosentez sırasında kemosentetik fosforilasyon ise yalnızca kemosentez yapan bazı bakterilerde meydana gelir. Bitkinin solunumu sırasında görülmez.

Doğru Yanıt: a

Soru 38. Havası alınmamış kapalı bir ortamda O₂ siz solunum yapan bir bakteri ile fakültatif bakterilerin metabolik olaylarını sıcaklığa bağlı olarak hep aynı hızda gerçekleştirebilmeleri için ortamın sıcaklık değişimi; şeklinde verilen grafiklerden hangisi gibi olmalıdır?

	Yalnız II
	Yalnız III
	I, III ve IV
	I, II ve III
	I, II ve IV

Çözüm: Her iki bakterininde metabolik olaylarını aynı hızda devam ettirebilmeleri için ortamın sıcaklığının sabit olması gerekir. Doğru Yanıt: a

Soru 39. Hücresel solunumda; I. Glikoliz II. Krebs döngüsü III. ETS olayları gerçekleşir. Bu olaylardan hangilerinde, substrat düzeyinde fosforilasyon gerçekleşir?

	Yalnız I
	Yalnız II
	Yalnız III
	I ve II
	I, II ve III

Çözüm: Oksijenli solunumda glikoliz ve krebs döngüsü evrelerinde substrat düzeyinde fosforilasyonla, ETS'de oksidatif fosforilasyonla ATP sentezi gerçekleşir. Doğru Yanıt: d

Soru 40. Aşağıdaki şemada, oksijenli solunumda gerçekleşen olaylardan biri olan, mitokondrilerde elektronların aktarılması gösterilmiştir. Bu şemadaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

	Elektron tutucuları, her seferinde gelen elektronu bir sonrakine aktarıp indirgenmiş olarak kalır.
	Elektron tutucuları arasındaki elektron aktarımlarında kaybedilen elektron enerjisi ATP de depolanır.
	Elektronların kaynağı, Krebs devrinde, besin maddesinden ayrılan hidrojenlerdir.
	Oksijen, en düşük enerjili elektronları alarak indirgenir.
	Bu olay gerçekleşirken besin ve oksijken tüketilir.

Çözüm: ETS' nde alan tutucu indirgenirken, veren yükseltgenmiş olur. ETS elamanları arasında aktarımı sonucu ATP üretimi meydana gelir. ETS' nde en son elektron tutucusu oksijendir ve oksijen en düşük enerjili elektronları alarak indirgenir. Krebs devri organik molekülün ve O₂' nin kullandığı bir reaksiyondur. Doğru Yanıt: a

Soru 41. Oksijenli solunum yapan bakteriler üzüm suyunun bulunduğu kaba aşağıdaki gibi bırakılmıştır: Bir süre sonra meydana gelecek değişikliklerle ilgili aşağıdakilerden hangisisöylenemez?

	Termometrede sıcaklık artışı olur.
	Üzüm suyunun miktarı azalır.
	I. kolda civa seviyesi yukarı çıkar
	Cam kaptaki gaz basıncı düşer.
	II. koldaki civa seviyesi yukarı çıkar.

Çözüm: Sorudaki düzeneğe bakteriler koyulduğunda bunlar ortamdaki glikozu oksijenli solunumla yıkarak CO₂ ve ısı açığa çıkarırlar. Açığa çıkan CO₂ gazını KOH kristalleri tutar ve cam kaptaki gaz basıncı azalır. Buna göre, termometrede sıcaklık artar, üzüm suyu kullanıldığı için miktarı azalır, gaz basıncı azaldığından civa I. kola doğru ilerler. II. koldaki civa seviyesi yükselmez azalır. Doğru Yanıt: e

Soru 42.

Oda sıcaklığında bulunan şekildeki düzenekte CO₂ çıkışını artırmak için I. kaba,

I.	Enzim
II.	Oksijen
III.	Glikoz

moleküllerinden, hangilerinin eklenmesi gerekir?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I ve III

I, II ve III

Çözüm:
Düzenekte I. kapta bulunan bira mayası özütü kaptaki glikoz moleküllerini kullanarak, etil alkol fermantasyonu yapar ve CO₂gazı açığa çıkar. CO₂ çıkışını arttırmak için alkolik fermantasyon reaksiyonlarını hızlandırmak gerekir. Bunun için ortama enzim ve glikoz eklenmesi gerekir. I. kapta oksijensiz solunum gerçekleştiği için ortama O₂ eklenmesi CO₂ çıkışını arttırmaz.

Doğru Yanıt: d

Soru 43. Oksijenli solunumda oksijen atomları elektron taşıma sisteminden elektron aldıkça, sadece elektron akışı sonunda; I. Su II. Karbondioksit III. Glikoz moleküllerinden, hangilerinin oluşumu, gerçekleşir?

	Yalnız I
	Yalnız II"
	Yalnız III
	I ve II
	II ve III

Çözüm: Oksijenli solunum ETS'de elektron akışı ile ATP sentezlenen ve oksijen en son elektron alıcısı olarak görec yaptığı oksidotif fosforilasyon evresinde elektron akışı sonunda ATP sentezlenir ve H₂O oluşumu görülür. CO₂ çıkışı ve glikoz sentezi gerçekleşmez. Doğru Yanıt: a

Soru 44.

I.	Pirüvik asitin asetil koenzim A' ya dönüşmesi.
II.	NAD' nin indirgenmesi.
III.	Pirüvik asidin asetaldehite dönüşmesi.

Yukarıda verilen dönüşümlerden hangileri hücresel solunum sırasında oksijen kullanılıp kullanılmadığının kesin kanıtı değildir?

Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I ve II

I ve III

Çözüm:
Pirüvik asitin asetil koenzim A'ya dönüşmesi oksijenli solunumda gerçekleşir. Pirüvik asitin asetaldehite dönüşmesi ise oksijensiz solunumda görülen bir reaksiyondur. Fakat NAD molekülünün hidrojen alarak indirgenmesi hücresel solunum glikoliz evresinde gerçekleşir. Glikoliz reaksiyonları, ortamda oksijen bulunup bulunmamasına bağlı değildir.

Doğru Yanıt: b

Soru 45.

I. Oksijenli solunum
II. Fermantasyon
III. Fotosentez

Yukarıdaki olaylarda son ürünlerin enerji bulundurma kapasiteleri bakımından çoktan aza doğru sıralanışı hangi seçenekte doğru verilmiştir?

I - II - III

I - III - II

II - I - III

II - III - I

III - II - I

Çözüm:

-	Oksijenli solunumda moleküller enerji olmayan CO2 ve H2O'ya kadar parçalanır.
-	Fermantasyon olaylarında son ürün olan etil alkol ve laktik asitte enerji bulunur.
-	Fotosentez olayında ise ışık enerji glikozun kimyasal bağlarında depolanır ve son ürün olan glikozun enerji bulundurma kapasitesi çok yüksektir.

Doğru Yanıt: e

Soru 46.

Memeli bir hayvanda oksijensiz ortamda pirüvat, laktik asite dönüşürken;

I.	ATP üretilir.
II.	ATP tüketilir.
III.	NADH₂ yükseltgenir.
IV.	Karbon dioksit oluşur.

olaylarından hangileri gerçekleşir?

Yalnız I

Yalnız III

II ve III

III ve IV

II, III ve IV

Çözüm:
Pirüvat'ın laktik asite dönüşümü O₂ siz solunumun son ürün oluşum aşamasıdır. Bu evrede ATP üretim ve tüketimi olmaz. Laktik asit fermantasyonunda CO₂ de oluşmaz. Bu evrede NADH_2^,Hidrojenleri reaksiyona vererek yükseltgenir.

Doğru Yanıt: b

Soru 47. Aşağıdaki organik maddelerden hangisi, bir bitkinin oksijenli solunum reaksiyonunda enerji eldesi için doğrudan kullanılabilir?

	Polipeptit
	Vitamin
	Yağ asidi
	Sükroz
	Nişasta

Çözüm: Polipeptit birçok aminoasit molekülünün birleşmesinden meydana gelmiştir. Sükroz, fruktoz ve glikozun birleşmesinden; nişasta birçok glikoz molekülünün birleşmesinden meydana gelmiştir. Bu maddeler ancak monomerlerine parçalandıktan sonra enerji eldesinde kullanılabilir. Vitaminler ise enerji verici maddeler değildir. Yağ asidi monomer yapılıdır ve sindirime uğramadan doğrudan solunum reaksiyonunda kullanılabilir. Doğru Yanıt: c

Soru 48. Fermantasyon sonunda net 2 ATP, aerobik solunum sonunda net 38 ATP oluşmaktadır. Aerobik solunumda daha fazla ATP' nin oluşması hangi nedenle açıklanabilir?

	Solunum reaksiyonlarının daha uzun sürede tamamlamasıyla
	Reaksiyon zincirinin ilk adımlarının oksijene gerek duymadan yürütülmesiyle
	Karbonhidratların yanı sıra, yağlardan ve proteinlerden de enerji elde edilmesiyle
	Başlangıçta reaksiyona giren glikoz miktarının fazla olmasıyla
	Glikozun kendini oluşturan en küçük bileşenlerine parçalanmasıyla

Çözüm: Fermantasyon reaksiyonları ile 1 mol glikoz yıkıldığında net 2 ATP oluşur. Çünkü glikoz en küçük birimlerine kadar parçalanmaz. Oksijenli solunumda ise glikoz molekülü CO₂ ve H₂O' ya kadar parçalanır ve net 38 ATP elde edilir. Doğru Yanıt: e

Soru 49.

Etil alkol fermentasyonunda, pirüvatlardan oluşan aset aldehit moleküllerini indirgemek için X kadar NADH + H⁺ molekülü harcayan bir maya hücresi, toplam kaç mol etil alkol (I) ve karbondioksit (II) üretmiştir?

X/2

Çözüm:
Etil Alkol fermantasyonda 1 mol glikoz 2 mol pirüvata parçalanır ve pirüvatlardan CO₂ çıkış ile 2 mol aset adehit oluşur ve aset aldehit için 1 mol NADH₂ molekülü harcanır ve 2 mol etil alkol meydana gelir. Buna göre X kadar NADH₂ molekülü harcayan maya hücresi X kadar CO₂ üretir ve X kadar etil alkol sentezlemiştir.

Doğru Yanıt: a

Soru 50.

Üç farklı solunum olayını gösteren yukarıdaki şemaya göre;

I.	I. olayın gerçekleşmesinde görev alan enzimler tüm canlı hücrelerde bulunur.
II.	II. olayda hem ATP' nin üretimi hem de ATP' nin tüketimi olur.
III.	III. ve IV. olaylarda ATP sentezlenmez.
IV.	Canlı bir bitki hücresinde aynı anda bu üç solunum olayı da görülebilir.

yorumlarından hangileri doğrudur?

Yalnız I

I ve III

II ve IV

I, II ve III

I, II, III ve IV

Çözüm:
I numaralı reaksiyon glikoliz evresidir. Bu evrede 2 ATP harcanılarak glikoz 2 mol pürivik aside kadar parçalanır. Glikoliz, tüm solunum çeşitlerinde ortak olarak gerçekleştiği için bu olayda görev alan enzimler tüm canlı hücrelerinde bulunur. II. numaralı reaksiyon O₂' li solunum olayıdır ve bu olay sırasında sadece ATP üretimi olur, tüketimi olmaz. III ve IV numaralı reaksiyonlar ise sadece enzimatik reaksiyonlardır. ATP üretimi yoktur. Herhangi bir bitki hücresinde ve diğer canlı hücrelerde bu üç solunum olayı aynı anda birlikte gerçekleşemez.

Doğru Yanıt: a

Bu Blogda Ara

Biyoloji Soruları

solunum konu anlatım ve 50 soru

SOLUNUM

A) METABOLİZMA

C) FERMANTASYON

A) GLİKOLİZ SAFHASI

B) SON ÜRÜN SAFHASI

D) OKSİJENLİ SOLUNUM

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

10. sınıf biyoloji mitoz bölünme ve eşeysiz üreme 30 soru

canlıların temel bileşenleri 100 soru (cevaplarıyla)

mayoz bölünme konu anlatım ve 50 soru 10. sınıf